Geschiedenis der natuurkunde - Toepassingen van holografie

door Willem van Engen

Holografie is begonnen met 3-dimensionale plaatjes. Dat spreekt natuurlijk erg tot de verbeelding, en dit is wat de meeste mensen zich voorstellen bij holografie. Maar, zoals de holografie quote al zegt, is holografie het vastleggen van golffronten en de reconstructie hiervan door middel van interferentie en diffractie. Dit concept wordt veel breder gebruikt dan voor 3-dimensionale voorstellingen alleen.

Zo wordt holografie gebruikt om schade aan draaiende rotorbladen te meten, zonder dat de rotor stil hoeft te staan. Met behulp van neurale netwerken kan dan schade gedetecteerd worden.

Ook radars kunnen baat hebben bij holografie. Het JPL DSN Microwave Antenna Holography System (MAHST) werd toegepast op een DSS-24 antenne, waarmee de nauwkeurigste antenne ter wereld verkregen is. Holografie wordt daarbij gebruikt om de positie van de subantenne precies te bepalen.

Als het aan Harald R. Guenther zou liggen, bestaan de harde schijven en misschien wel andere geheugens uit een lichtbron, modulator, camera en opneem-medium. Hij is bezig met optische dataopslag door middel van holografie. Hierbij wordt een medium (bijvoorbeeld LiNbO₃) blootgesteld aan twee laserbundels, waarvan een gemoduleerd. Zo wordt het geheugen beschreven. Bij het lezen wordt het medium met een bundel beschenen en het medium, dat als hologram werkt, geeft de bundel waarmee het geschreven is, terug.

In de kwantummechanica heeft holografie ook een toepassing bij de snaren theorie in de quantum gravitatie. Hierin heeft het holografische principe een belangrijke plaats. Dit principe zegt dat een ruimte geheel kan worden beschreven door de theorien op de randen (en dat er in zo'n randtheorie hoogstens een vrijheidsgraad heeft per Planck ruimte, wat het ook moge betekenen :). Deze theorie komt van de bekende Nederlands theoreticus G. 't Hooft.