Geschiedenis der natuurkunde - de toekomst

door Piet Grauls en Willem van Engen

Hologrammen zijn tegenwoordig helemaal ingeburgerd. Iedereen heeft er wel een in zijn beurs zitten, op zijn bankpas of creditcard. Maar hoe zit het met de 3-dimensionale, levensgrote hologrammen die we altijd op TV zien, bij series zoals Star Trek? Wordt dit ooit werkelijkheid? Het internet-magazine "Wired" heeft in 1995 aan een panel van 5 vooraanstaande deskundigen op het gebied van holografie gevraagd hoe zij over de toekomst van dit verschijnsel dachten. Onder deze deskundigen was ook Stephen Benton, de uitvinder van de Rainbow Hologram. In het artikel werd ingegaan op 5 deelgebieden:

• Holofoon
  Een telefoon die een bewegend holografisch beeld projecteert van je gesprekspartner. Volgens Benton zou dit al in 2000 werkelijkheid worden. Volgens het panel zou het grootste probleem de bandbreedte vormen: om hologrammen te versturen is zeer veel datatransport nodig. Dit was echter op te lossen met glasvezelkabels, dachten ze. We leven nu in het jaar 2000 en er is nog steeds geen holofoon. De bandbreedte is inderdaad een groot probleem, maar ook is de ontwikkeling van de holografische videoprojectoren niet zo snel gegaan als Benton dacht. De schattingen van de andere panelleden, 2005-2050 zijn realistischer, al is het de vraag of de holofoon er ooit komt. Misschien is er niet eens behoefte aan.
• Holoprinter
  Een printer die in staat is om direct hologrammen te printen van 3-dimensionale afbeeldingen op een computer. Drie van de vijf deskundigen, waaronder ook Stephen Benton, meenden dat dit voor 2000 werkelijkheid zou worden. Er bestaan nu wel holografische printers, maar die kunnen alleen een hologram printen als het interferentiepatroon al in de computer is opgeslagen. Printers die van een gewone 3-dimensionale afbeelding een hologram kunnen maken zijn nog toekomstmuziek, maar er wordt aan gewerkt.
• Holographic Medical Imaging (HMI)
  Bij HMI wordt van een Magnetic Resonance Imaging-scan een hologram gemaakt. Dit stelt artsen en specialisten in staat om een 3-dimensionale afbeelding te onderzoeken in plaats van een serie 2-dimensionale plaatjes. Volgens het panel zou dit binnen enkele jaren mogelijk zijn. Deze techniek is inmiddels al mogelijk, maar nog vrij duur en wordt ook nog nergens in de praktijk toegepast. De belangrijkste reden hiervoor is het gebrek aan belangstelling vanuit de medische wereld. Artsen zeggen de dure technologie niet nodig te hebben omdat ze alle benodigde informatie ook uit de 2-dimensionale MRI-scans kunnen halen. Toch heeft deze techniek waarschijnlijk een toekomst. Het opleiden van radiologen - de mensen die MRI- en Röntchen-scans interpreteren - kost nu nog zeer veel tijd en het kost tientallen jaren voordat radiologen alle details in een scan kunnen herkennen. Met HMI zou dit veel sneller kunnen.
• Holografische opslag
  Fotopolymeer gebaseerde multigigabyte ROM is reeds ontwikkeld door DuPont, en op Stanford University zijn ook enige testen gedaan. Nog steeds zijn er moeilijkheden, maar de techniek om met behulp van referentiepatronen digitale informatie op te slaan word onderzocht en in 2009 verwachten sommige onderzoekers dat het klaar is voor de consument. De vraag is dan of holografische opslag echt voordelen biedt boven conventionele methoden.
• 1 miljard dollar
  Experts schatten dat in 1995 de jaarlijkse omzet in de holografische industrie $150 miljoen bedroeg. Volgens het panel zal deze industrietak exponentieel groeien de komende jaren. De vraag is, of en wanneer de jaarlijkse omzet $1 miljard zal zijn. Alle panelleden zijn het er over eens dat een kwestie is van hooguit tien jaar. Het is alleen de vraag of alle groei tot de holografische sector gerekend moet worden. Er zullen steeds meer hologrammen gebruikt worden in o.a. de grafische sector. Ook in de autobranche zal het gebuik van hologrammen bij het ontwerpproces sterk toenemen. Het is dus erg moeilijk om precies te bepalen hoe groot de holografische sector eigenlijk is.

Bron: Wired Magazine, juli 1995